چکیده:
قرارداد دلالی، عقدی است که به موجب آن، دلال، می پذیرد تا در انجام یک معامله مشخص، برای طرف دیگر عقد که به آن، آمر می گویند، واسطه گری و راهنمایی کرده یا طرف معامله پیدا کند و در قبال این امر، اجرت و مزد مشخصی را دریافت نماید. قرارداد دلالی، عقدی جایز می باشد که با فوت، جنون، سفه و یا اراده یکی از طرفین عقد، فسخ می گردد و در چنین شرایطی، دلال، تنها به میزان مخارجی که نموده یا فعالیتی که انجام داده، مستحق دریافت مزد یا اجرت خواهد بود، مگر اینکه، در قرارداد دلالی یا همان واسطه گری، به نحو دیگری، توافق نموده باشند. باید توجه داشت شخص دلال، یک تاجر است که واسطه گر و تسهیل کننده انجام معاملات می باشد؛ بدین نحو که با انعقاد قرارداد دلالی و در قبال دریافت مزد یا همان اجرت مورد توافق در قرارداد از سمت آمر، برای انجام معالات، واسطه و راهنما شده و یا برای انجام عقد مورد نظر آمر، طرف معامله، پیدا می کند. عقد دلالی با دیگر عقود مشابه همچون وکالت، جعاله، اجاره اشخاص و حق العمل کاری شباهت ها و تفاوت هایی دارد که در این مقاله قصد داریم به بررسی مقایسه این عقود با عقد دلالی بپردازیم. همچنین روش تحقیق از نوع تحلیلی توصیفی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها فیش برداری می باشد.
خلاصه ماشینی:
بررسی مقایسه حقوقی واژه دلالی با عقد جعاله، اجاره اشخاص، وکالت و حق العمل کاری (تاریخ دریافت 15/02/1402، تاریخ تصویب 10/04/1402) مسعود اخلاص پژوهشگر برگزیده و دارنده تندیس و حکم پژوهشگر برتر کشور از موسسه قانون یار چکیده قرارداد دلالی، عقدی است که به موجب آن، دلال، می پذیرد تا در انجام یک معامله مشخص، برای طرف دیگر عقد که به آن، آمر می گویند، واسطه گری و راهنمایی کرده یا طرف معامله پیدا کند و در قبال این امر، اجرت و مزد مشخصی را دریافت نماید.
انگیزه قانونگذار از تصریح به شمول مقررات راجع به وکالت نسبت به دلالی، وجود مشابهت های نزدیک عقد دلالی با عقودی مانند اجاره و جعاله و نیز قابلیت انطباق آن با استیفای موضوع ماده ي ۳۳۶قانون مدنی بوده است و قانونگذار با این تصریح خواسته است به دلایلی که ذکر خواهد شد، روابط بین دلال و آمر را از شمول عناوین فوق خارج کند.
بند اول: شباهت ها از مقایسه تعریف اجیر مشترک در فقه و قرارداد کار یا خدمت در حقوق مدنی فرانسه با تعریف دلال در ماده ي ۳۳۵ قانون تجارت و ماده ي 21 لایحه اصلاحی می توان به شباهت های بسیار نزدیک عقد دلالی و اجاره اشخاص پی برد.
بند اول: شباهت ها قرارداد دلالی و حق العمل کاری، هم در قانون تجارت و هم لایحه اصلاحی از معاملات تجاری بوده و در لایحه اصلاحی در بند «ت» ماده ي 2، حق العمل کاری و دلالی از فعالیت های واسطه ای ذاتاً تجاری محسوب شده اند همچنین مقررات عقد وکالت نیز به نوعی در هردو این قراردادها حاکم می باشد.