چکیده:
شواهد فقهی و تاریخی حاکی از آن است نبی مکرم اسلامصلی الله علیهوآله و امیرالمومنینعلیهالسلام، با طیفی از براندازان داخلی مواجه بودند. این عده در قالب اقدامات براندازانهی نرم و سخت در صدد تضعیف نظام سیاسی و آسیب رساندن به آن بزرگواران بودهاند. اگر چه سیرهی نبوی و علوی علیهماوآلهماالسلام در مواجهه با براندازان نرم، یکسان است؛ اما در مواجهه با براندازان سخت، امیرالمومنینعلیهالسلام با طیف براندازی که اقدام مسلحانه داشتند دست به سلاح بردند؛ لکن این نوع اقدام از سوی نبی مکرم اسلام صلی الله علیهوآله، گزارش نشده است. مقالهی حاضر فلسفه و چرایی تمایز این دو سیره را مورد توجه قرار داده است. بر این اساس تلاش کرده است تا با روش توصیفی وتحلیلی، نشان دهد که منافقین زمان پیامبر اسلامصلی الله علیهوآله، هیچگاه جرات آشکار کردن اقدامات براندازنه خویش را نداشتند. و حال آنکه امیرالمومنینعلیه-السلام با طیفی از منافقین مواجه بودند که به صورت علنی و آشکار بر علیه آن حضرت و حاکمیت سیاسی ایشان، اقدام مسلحانه انجام دادند. بنابراین تمایز دو سیره، ناشی از دو سیاست متفاوت در شرایط یکسان نیست. علاوه بر این، نظر به امتداد ولایت سیاسی معصومعلیهالسلام و تطبیق مصداقی آن بر فقیه جامع الشرایط، سیرهی امیرالمومنینعلیهالسلام در مواجهه با براندازان نرم و سخت در عصر غیبت نیز، متّبع و لازم الاجرا خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
قـرآن کـريم نقشـه و قصد سوء اين افراد را بيان نموده و با اينکه در مقام عمل موفق به سوء قصد خويش نشدند، اما خبر از عذاب اليم آنان در دنيا و آخرت ميدهـد؛ «يحلفون بالله ما قـالوا و لقـد قـالوا کلمـۀ الکفـر و کفروا بعد إسلامهم و هموا بما لم ينالوا و ما نقموا إلا أن أغنـاهم اللـه و رسـوله مـن فضـله فـإن يتوبوا يک خيرا لهم و إن يتولوا يعذبهم الله عذابا أليما في الدنيا و الآخرة و ما لهـم فـي الـأرض من ولي و لا نصير» (توبه /٧٤) صاحب مجمع البيان ميگويد: اينان پس از بازگشت از تبوک با يکـديگر بـه صـورت مخفيانـه قرار گذاشتند که در عقبه و در جايي که پيامبر صلي الله عليه و آله مجبور خواهند شد تا بدون اصحاب از صلي الله عليه و آله آنجا عبور کنند، مرکب آن حضرت را ترسانده و در نتيجه باعث شود که پيامبر اسلام به ٦٨ سال شانزدهم | شماره پنجاه و نهم | تابستان ١٤٠٢ دره سقوط نمايد و بدين ترتيب ايشان را به شهادت برسانند.
(احمدي جلفائي، ١٤٢٩ق ، ج ٢، ص ٥٠٢) دو آيه ي پيش گفته و بلکه ساير آيات مشابه ، شاهدي بر وجود و حرمت اقدام براندازانه سخت صـلي الله عليـه و آلـه –يعني حرکت مسلحانه براي براندازي نظام سياسي الهي- در زمان نبي مکرم اسـلام نشريات علمي دانشگاه جامع امام حسين (عليه السلام ) ٦٩ است .