چکیده:
چکیدهشناخت حقیقت هستی و چگونگی دستیابی به این شناخت از دلبستگیهای دیرینه بشر بوده است. برخی با ابزار خرد برخی با تجربه اعم از تجربه بیرونی و یا عرفانی در این عرصه گام نهادهاند. برونداد این تلاشها، پیدایش مکاتب مختلف فکری خردگرا، تجربه گرا و شهودگرا بوده است. حاج ملاهادی سبزواری، شارح حکمت متعالیه صدرایی، در بررسی مسائل هستی شناسی، در آثار گوناگون خود، روشهای عقلی، نقلی و ذوقی را بکار برده است. مساله و هدف اصلی این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده این است که وی به کدام روش دلبستگی ویژه داشته است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که سبزواری در بررسی مسائل فلسفی، همچون «اصالت وجود، بداهت وجود، اعاده معدوم» و سایر مسائل فلسفی در آثاری مانند شرح منظومه، حواشی اسفار، حواشی شواهد الربوبیه و شرح الاسماء الحسنی به ساحت برهان اکتفا نکرده است، بلکه با روش ذوقی و عرفانی میان این مسائل فلسفی و مسائلی همچون عشق خداوند به موجودات، تجلی، فیض مقدس و وحدت وجود پیوند برقرار کرده است. سبزواری بر اساس نظریه عرفانی «لا تکرار فی التجلی» معتقد است که دو صورت یا دو حرکت متحقق در تجلی از حیث «تعاقب زمانی و مکانی» عینا همانند همدیگر نیستند. عشق نیز نقشی بنیادین در آفرینش دارد و اصولا عشق، سرچشمه آفرینش است.
There is an ancient eager to know the truth of Being and to find an appropriate method for receive it appealing to reasoning or experience whether be experimental or mystical. Emerging rationalism, empiricism and intuitionism and so on has been the result of that efforts. Mulla Hadi Sabzevari, the famous commentator of Motaalieh School, has used several methods to analyze ontological issues and the article would focus on them, with a descriptive analytical procedure, to find which of them he most interested in. Research findings show that he did not satisfied to rational reasoning method even when he is engaging with philosophical issues in his works such as Description of Manzumah, Commentaries on Asfar, Commentaries on Shavahed al-Robubiah and Description on Divine Names and so on. Rather, Sabzevari with the help of a tasteful mystical method has connected the philosophical issues with issues Love also plays fundamental role in creation and it is essentially the main source of creation.