چکیده:
بیت المال، در نظام اقتصادی اسلام، بیشترین مباحث را به خود اختصاص داده و از جایگاهی ویژه برخوردار
است. هدف از بیت المال، تامین اهدافی بلند در حرکت تکاملی انسان به سوی سعادت و معنویّت و قرب الهی
است. برخی از آن هدفها چنین است: هدایت مردم به سمت اخلاق کریمه و ارزشهای معنوی. استقرار عدالت
اجتماعی و اقتصادی در جامعه. رشد استعدادها و شکوفایی ابتکار و خلاقیّت انسانها. ریشه کن کردن فقر از
جامعه. رسیدگی به مصالح و منافع محرومان و مستضعفان و ... .
امام علی علیه السلام خطاب به عبدالله بن زمعه )از پیروان و یاران آن حضرت( آن هنگام که از او،
درخواست کمک می کند، ماهیّت بیت المال را برای او روشن می کند. او، بیت المال را نه مال شخصی امام
می داند و نه مال فردی از مسلمانان، بلکه بیت المال، از آن مسلمانان است که در اختیار امام مسلمانان
گذاشته می شود تا به عدل، به مصرف مسلمانان برسد.
خلاصه ماشینی:
. امام علي عليه السلام خطاب به عبدالله بن زمعه (از پيروان و ياران آن حضرت ) آن هنگام که از او، درخواست کمک مي کند، ماهيت بيت المال را براي او روشن مي کند.
امام علي عليه السلام به محض خبردار شدن ، او را احضار مي کند و ضمن قسط بندي بدهي، او را مجبور مي کند بر 3 پرداخت نظارت بر بيت المال در خطبه صد و نوزده در باره وظايف و مسؤوليتهاي حاکم اسلاي، مطالبي بيان شده ، از جمله اينکه نبايد جمع آوري بيت المال مسلمانان را، به ديگران واگذار کرد، به گونه اي که حاکم ، اطلاع و نظارتي بر آن نداشته باشد٤و براي من ، سزاوار نيست که لشکر و شهر و بيت المال و جمع آوري خراج و قضاوت ميان مسلمانان و گرفتن حقوق درخواست کنندگان را، رها سازم ، آنگاه با دسته اي، بيرون روم و به دنبال دسته اي، به راه افتم و چونان تير نتراشيده ، در جعبه اي خالي، به اين سو و آن سو سرگردان شوم .
آنچه در اين بخش ، ملاحظه مي شود، برخي از آثار وضعي خيانت به بيت المال از نگاه امام علي عليه السلام است .
ص ٢٧٠ ١ـ رسوايي در دنيا: امام علي عليه السلام در نامه بيست و ششم ، ضمن بيان برخي از توصيه ها و سفارشها براي مأموران مالياتي، در باره خيانت به بيت المال ، مطالبي را گوشزد کرده است .