چکیده:
درس پژوهی یک حلقه ی پژوهشی است که در آن معلمان به صورت گروهی درباره موضوعات برنامه
درسی به پژوهش می پردازند . آنها در ابتدا به تبیین مساله می پردازند که فعالیت گروه درس پژوهی را بر
انگیخته است و هدایت خواهد کرد . مساله می تواند یک سوال عمومی )برای مثال بر انگیختن علاقه ی
دانش آموزان به پژوهش ( یا سوال جزئی تر باشد)برای مثال بهبود فهم دانش آموزان از چگونگی جمع کردن
مطالب برای تحقیق جزئی(. سپس گروه به مساله شکل می دهد و بر آن تمرکز می کند به نحوی که بتواند
در یک درسخاص کلاسی مطرح شود. معمولا مسئله ای را انتخاب می کنند که از فعالیت های خود به دست
آورده اندیا برای دانش آموزانشان دشواریهایی ایجاد کرده است. بنابراین درس پژوهی عبارت است از : انتخاب
موضوعی خاص از برنامه ی درسی توسط معلمان به عنوان مساله یا مشکل که در چهارچوب فرایند واحد کار
، طراحی ، اجرا ، ارزشیابی ، نقد و اصلاح به صورت مشترک ، عملیاتی شده و از نتایج آن جهت نیل به الگوی
مشترک تدریس استفاده می کنند.
خلاصه ماشینی:
در اين فرآيند، يادگيري معلمان از يکديگر به صورت مشارکتي سازماندهي مي شود ودر عمل ، ظرفيت مدارس براي توليد و به کارگيري دانش حرفه اي در مدرسه و گسترش امکان تغيير خود-پايدار و مستمر افزايش مي يابد(سرکارآراني ،١٣٧٨) طراحي برنامه درس پژوهي در اين مرحله سوالاتي به شرح زير مورد توجه قرار مي گيرند : ١-چه موضوعي از دروس مورد مطالعه قرار مي گيرد؟ ٢-چه کساني در اجراي کار همکاري مي کنند ؟ ٣- چه امکاناتي مورد نياز است ؟ ٤-چه کسي درس را اجرا خواهد کرد؟ ٥-در کجا، براي چه کساني ، با طرح چه مسئلي ،چه زماني ،چه روش هاي تدريسي کاربرد دارد؟٦-چگونه از انواع ارزشيابي هاي نوين استفاده نماييم .
مانند آنچه سياست گزاران آموزشي به عنوان موضوعات قابل توجه معلمان در مدارس و کلاس هاي درس مطرح مي کنند ؛ مثلا وزارت آموزش و پرورش يک سؤال عمومي را طرح مي کند : چگونه مي توانيم به دانش آموزان کمک کنيم تا مستقل شوند ؟ آن گاه از برخي مدارس در سراسر کشور مي خواهد که سؤال را در قالب مطالعۀ درس بررسي کنند و نتايج خود را گزارش دهند .
(ساکي ، ١٣٨٨ و سر کار آراني وهمکاران ،١٣٨٣ و سرکار آراني١٣٨٩ و قاسمي ،پويا ١٣٨٨ ) سخن پاياني در فرايند درس پژوهي معلمان در کلاس درس ، پس از مباحث گروهي ، موضوع مورد پژوهش را انتخاب مي کنند ، طرح درس مربوط به آن را به صورت مشارکتي و در گروه تهيه مي کنند و به شيوه ي مشارکتي به ارزيابي دقيق فعاليت هاي آموزشي انجام شده در زمينه ي موضوع مورد نظر مي پردازند .