چکیده:
ازجمله مسائلی که در مطالعات بانکی کشورهای اسلامی دارای اهمّیّت میباشد، آشنایی کافی با عقود اسلامی است. در همین راستا این پژوهش با روشی توصیفی-تحلیلی، میکوشد به این پرسش پاسخ دهد که ضوابط حاکم بر عقد مرابحه در فقه امامیه چیست؟ یافتههای این پژوهش نشان میدهد ضوابط حاکم بر عقد مرابحه در سه سطح قابلطبقهبندی میباشند: 1. ضوابط حاکم بر عقد مرابحه بهعنوان یک عقد اسلامی. این ضوابط عبارتاند از: قاعده تبعیت عقد از قصد، مبطل بودن تعلیق در عقد، مفسد بودن اکراه در معامله، لغو بودن شرط سفهی، قاعده بطلان ربح ما لم یضمن. 2. ضوابط حاکم بر عقد مرابحه بهعنوان یکی از شقوق عقد بیع. این ضوابط عبارتاند از: منوط بودن لزوم عقد بیع به مالکیت بایع نسبت به کالا، انتقال ضمان از بایع به مشتری بهواسطه قبض، امکان فسخ معامله با استفاده از ظرفیت «خیارات». 3. ضوابط اختصاصی عقد مرابحه. این ضوابط عبارتاند از: وجوب اخبار به راسالمال و ربح، وجوب ذکر مالیت و وزن نقود در صورت اختلاف، وجوب اخبار به عیوب، کراهت نسبت دادن ربح به راسالمال.
Among the issues that are important in the banking studies of Islamic countries, is sufficient familiarity with Islamic contracts. In this regard, this research, with a descriptive-analytical method, tries to answer the question, what are the Murabaha contract rules in Imami jurisprudence? The findings of this research show that the Murabaha contract rules can be classified into three levels: 1. The Murabaha contract rules as an Islamic contract. These rules include: the rule that the contract follow the intention, the invalidity of suspension in the contract, the corruption of reluctance in transaction, the cancellation of the stupidity condition, the rule of invalidity of profit unless responsibility. 2. The Murabaha contract rules as one of the parts of the sale contract. These rules are: The irrevocability of the sales contract depends on the seller's ownership of the goods, the transfer of responsibility from the seller to the customer through the catch, the possibility of terminating the transaction using the capacity of options. 3. The specific rules of the Murabaha contract. These rules include: the necessity to inform the capital and profit, the necessity of mention the finances and the weight of the money, with differences, the necessity to report defects, the undesirability of attributing profit to capital.
خلاصه ماشینی:
- خیار رؤیت درصورتیکه معامله بر اساس نوع و اوصاف کالا صورت پذیرفته باشد؛ و پس از رؤیت کالا، اوصاف متفاوت ازآنچه بیانشده بود تشخیص داده شود، امکان فسخ قرارداد برای فرد زیاندیده ثابت میگردد که به این حق فسخ، در اصطلاح «خیار رؤیت» اطلاق میشود.
2) ابن ادریس حلّی، محمد بن منصور (۱۴۱۰)، «السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی»، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه عملیه قم.
7) ابن فهد حلّی، احمد بن محمد (۱۴۰۷)، «المهذب البارع فی شرح المختصر النافع»، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه عملیه قم.
31) حسینی عاملی، سید جواد بن محمد (۱۴۱۹)، «مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلّامة»، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه عملیه قم.
46) شهید اوّل، محمد بن مکّی (۱۴۱۷)، «الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة»، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه عملیه قم.
59) شیخ طوسی، محمد بن حسن (۱۴۰۷)، «الخلاف»، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه عملیه قم.
75) علّامه حلّی، حسن بن یوسف (۱۴۱۰)، «إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان»، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه عملیه قم.
79) علّامه حلّی، حسن بن یوسف (۱۴۱۳)، «مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة»، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه عملیه قم.
102) محقق حلّی، جعفر بن حسن (۱۴۱۲)، «نکت النهایة»، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه عملیه قم.
106) مراغی، سید میر عبدالفتاح بن علی (۱۴۱۷)، «العناوین الفقهیة»، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه عملیه قم.