چکیده:
این نبشتار می کوشد تا ضمن شناساندن جغرافیای تاریخی اماکن زیارتی و عبادتی مادران ائمه(علیهم السلام) در مکه، مدینه و سامراء در بافت اصلی شهرهای مورد نظر، آن بافت های قدیمی را با تطورات تاریخی تطبیق داده، موقعیت مجهول امروزی آنها را معین سازد.اگرچه امروزه بسیاری از این آثار را جز در کتب تاریخی سده های اخیر نمی توان یافت، اما با توجه به همه کاستی ها و کمبود منابع مستدل، ترسیم جغرافیای تاریخی این آثار فضای ذهنی مناسبی برای محقق، مورخ یا زائر این اماکن مقدس می گشاید، تا بهتر بتواند به زمین و انسان هایی که با عالم معنا در ارتباط بوده اند بنگرد.
خلاصه ماشینی:
4. خانه حضرت ابوطالب و فاطمه بنت اسد، محل زندگی علی(علیه السلام): خانه ابوطالب در شعب ابی طالب، حد فاصل کوه ابوقبیس و کوه خندمه و در ابتدای منازل بنی هاشم و در چند متری زادگاه رسول خدا(صلی الله علیه وآله) قرار داشته است.
3 مکانی که هم اکنون به عنوان صفه نمایش داده شده نباید محل اصلی صفه باشد، بلکه صفه در غرب این مکان داخل مسجد زمان پیامبر(صلی الله علیه وآله) قرار داشته است.
) نظریه دوم مبتنی بر اسنادی است که مدفن دختر پیامبر(صلی الله علیه وآله) را محل روضه یا فاصله بین مرقد و منبر گفته اند و این محل مجاور خانه حضرت فاطمه(علیها السلام) بوده است.
نظریه سوم این است که برخی مورخان آرامگاه حضرت فاطمه(علیها السلام) را در قبرستان بقیع دانسته اند; از آن جمله می توان به ابن شبه و النمیری البصربی اشاره نمود که روایاتی از محمد بن علی بن عمرو، عمر بن علی بن حسین، و عبدالله بن ابی رافع و ابوغسان را در کتاب خود نقل نموده اند.
(جمعی از نویسندگان، بی تا، ج 7، ص 463) قبرستان خاموش بقیع مدفن چهار امام معصوم و بسیاری از مقربان الهی، صحابه بزرگوار، یاران پیامبر(صلی الله علیه وآله) و ائمه اطهار(علیهم السلام) و شهدای صدر اسلام است.
ب. اماکن زیارتی و عبادتی مادران ائمه(علیهم السلام) محل زندگی و مدفن امام هادی(علیه السلام)، مادر امام حسن عسکری(علیه السلام) و مادر حضرت مهدی(عج): پس از تبعید امام هادی(علیه السلام) از مدینه به سامراء به سال 233 ق و در زمان خلافت معتصم عباسی، ایشان خانه ای بزرگ را در این شهر از «دلیل» فرزند یعقوب نصرانی خریداری نمود.