خلاصه ماشینی:
میراث صنعتگران دورانهای تاریخی ایران(هخامنشی، پارتی و ساسانی)در خلق و تولید ریتونها و ساغرهای زرین با تجسمهای سهبعدی جانوران و نقشهای افسانهای و اسطورهای که به وسیلهی قلمزنیهای ساحرانه روی این ظروف انجام شده بود،الگوی سفالگران دوران اسلامی قرار گرفت.
(کامبخش،1379،450) هنرمندان سفالگر این دوران از هر نقش و پیکرهی برجسته و سه بعدی،نقش افزوده،نقش کنده یا قالب خورده و نیز صحنهها و داستانهای حماسی تجسم یافته در روی ظروف طلا و نقره الهام گرفتند و ترکیبات و نقشها را به سیاق و منش اسلامی در ظروف سفالین لعابدار و زرینفام و مینایی پیاده کردند.
(توحیدی،1378،266) سفال نقش کنده در اوایل دورهی اسلامی روی سفالهای بدون لعاب و سپس در اواخر قرن سوم هجری،همزمان با ابداع تکنیک لعاب پاشیده با نقش خطوط ساده هندسی و اسلیمی ارایه شد ولی از قرن چهارم به بعد با نقوش انسان وحیوان تزیین گردید.
تأثیر نقوش قلمزنی و چکشکاری دورهی ساسانی و احیاء رجعت به بسیاری از داستانها و اساطیر ملی و توجه بیش از اندازه به داستانهای شاهنامه موجب میشود تصاویر مرغان (به تصویر صفحه مراجعه شود) کاسه،سفالینه با لعاب مینایی،مخلوط خمیری سفیدرنگ با کنارههای مدور و لبه برگشته که بر روی حلقه پایه استوانهای بلند قرار دارد.
برای این نوع سفالها صرفنظر از طبقهبندی تکنیکی،یک نوع طبقهبندی براساس نقش روی سفال نیز پیشنهاد کردهاند که در سطور پیشین اشاراتی بدان شده بود: الف-نقشکنده هندسی زیر لعاب ساخت ظروفی با نقش کندهی هندسی زیر لعاب به شکل کاسههایی که سطح داخلی آنها تزیین شده است،از اواخر دورهی غزنوی و اوایل دورهی سلجوقی متداول میگردد.