چکیده:
ارزشیابی برنامهی درسی،یکی از مؤلفههای بسیار اساسی در بهسازی و بهبود برنامهی درسی از طراحی برنامه تا تولید مادهی آموزشی است که به هنگام تکوین برنامه،انجام میشود و میتواند برنامهریزان و تهیه کنندگان یک برنامه را به شکل علمی و منطقی یاری رساند.مقالهی حاضر نیز برگرفته از یکی از همین ارزشیابیها میباشد.این برنامهی درسی تحت عنوان«دین و زندگی»،نشأت یافته از کلام وحی(قرآن)، برگرفته از معارف دینی اسلام بر اساس برنامهی چهار ساله دورهی متوسطه و پیشدانشگاهی طراحی و تدوین شده است.
با توجه به سیاستها و رویکردهای مطرح در دفتر برنامهریزی و تألیف کتب درسی مبنی بر ارزشیابی برنامهها و مواد آموزشی تازه تولید شده از جمله کتاب درسی طبق سنوات گذشته کتاب درسی جدید التألیف دین و زندگی سال سوم متوسطه،به قضاوت صاحبنظران و دبیران مجرب این درس،گذاشته شد.در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات مورد نظر،از پرسشنامهی بازپاسخ و مصاحبه استفاده شده و اساسیترین سؤال پژوهشی چنین بوده است:از دیدگاه صاحبنظران و دبیران،تا چه حد محتوای کتاب درسی دین و زندگی 3، با مؤلفههای پیشبینی شده در راهنمای این برنامی درسی،تناسب دارد و اساسا از چه نقاط قوت و نارساییهای احتمالی،برخوردار میباشد؟
یافتههای پژوهش نشان دادهاند که در مجموع،منابع مختلف اطلاعاتی از تناسب میان محتوای کتاب و مؤلفههای مورد نظر،سخن گفتهاند و مؤلفان توانستهاند موفقیت قابل توجهی کسب کنند.لیکن در برخی از موارد،اظهارات گروههای پاسخدهنده نه به معنای عدم توفیق یا مردود بودن موضوع،بلکه به معنای ژرفنگری و برخورداری از یک نگاه اصلاحی حاوی نکات برجسته و قابل تأملی است که تهیهکنندگان برنامه را به سمت کیفیتبخشی بیشتر مباحث و موضوعات ارائه شده،سوق میدهد.
خلاصه ماشینی:
"پژوهشی چنین بوده است:از دیدگاه صاحبنظران و دبیران،تا چه حد محتوای کتاب درسی دین و زندگی 3،
تعلیم و تربیت دینی،مندرج در راهنمای برنامهی درسی مربوط،تناسب دارد؟ 3-تا چه حد محتوای کتاب درسی دین و زندگی 3،با اهداف کلی دورهی
(1)برای مطالعهی جزئیات بیشتر این واژهها میتوان به اصل گزارش پژوهش یا راهنمای برنامهی درسی مربوط،در دفتر برنامهریزی و
صرفا به ارزشیابی راهنمای برنامه یا کتابهای جدید التألیف این برنامه،پرداخته شده است.
در خصوص تناسب محتوای کتاب با مؤلفههای اساسی برنامهی درسی و نیز آشکار کردن
نظر قرار دارد(راهنمای اعتباربخشی،0831)که ارزشیابی کتاب درسی دین و زندگی
راهنمای برنامهی درسی مربوط،گزارش ارزشیابی کتاب دین و زندگی سال دوم و نیز
خصوص تناسب محتوای کتاب با مؤلفههای اساسی مندرج در راهنمای برنامهی درسی طرح
ایشان و نیز الگو قرار دادن آنان در زندگی نسل جوان در نظر گرفته شده است.
بهرهمندی دین در شرایط زندگی دنیای امروز از جمله اهدافی است که به منظور عطف توجه بیشتر مورد تأکید قرار گرفته و گفته شده در بخش مربوط به اجتماع و عدالت اجتماعی در
درس دینی باید با ارزشیابی از دروس دیگر،متفاوت باشد اما سخن اساسی این است که
آنان در ضرورت ارائهی مقدمه این است که میتواند محملی برای توجه به مباحث،اهداف
دادن آنان در زندگی نسل جوان نیز از سوی مؤلف(مؤلفان)مد نظر قرار گرفته است.
توسط تولیدکنندگان این برنامه در گروه درسی تعلیم و تربیت دینی در دفتر برنامهریزی و
ارزشیابی کتاب درسی دین و زندگی 3،از دیدگاه صاحبنظران و دبیران درس دینی.
ارزشیابی کتاب درسی دین و زندگی 3،از دیدگاه صاحبنظران و دبیران درس دینی."