چکیده:
شرح الخبار فی فضائل الائمة الاطهار یکی از آثار قاضی ابی حنیفه نعمان بن محمد تمیمی،عالم اسماعیلی مذهب دربار فاطمیان است.این کتاب با امتیازات فراوانش،درباره فضایل،مناقب و نقاط مهم زندگانی شش امام نوشته شده:از امام علی علیه السلام تا امام صادق علیه السلام و دارای شانزده جزء است که ده جزء آن به فضایل و مناقب حضرت علی علیه السلام و جنگهای آن حضرت در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و حوادث بعد از آن اختصاص دارد.قاضی نعمان که دلایل زیادی بر اثناعشری نبودنش وجود دارد،در زمان«المعز لدین الله» خلیفه چهارم فاطمی به بالاترین مقام رسید و منصب قاضی القضاة را از طرف معز دریافت نمود.وی باوجود دسترسی به منابع فراوان کتابخانههای بسیار غنی دربار،تمام مصادر خود را که از آنها استفاده نموده،نام نبرده و اسم منابع بسیار اندکی راذکر کرده است.روش قاضی نعمان در تدوین شرح الاخبار،آن بود که اسناد را حذف و از تکرار پرهیز نموده به کتب دیگرش ارجاع میداد و چیزی را نمینوشت مگر این که بر خلفای فاطمی عرضه مینمود و با ارشاد و موافقت آنها به نشر کتب میپرداخت و افکار آنها را خالصانه نشر مینمود.
خلاصه ماشینی:
"این کتاب درباره فضایل و مناقب شش امام نوشته شده:از امام علی علیه السلام تا امام
1. ابو الحسن علی بن نعمان که بعد از پدر قاضی المعز لدین الله اسماعیلی بود و در فنون
محدث نوری میگوید:تأکید بر این است که قاضی نعمان امامی اثنا عشری است و تقیه مینموده؛زیرا در
محدث نوری چندین روایت نقل میکند که چون قاضی نعمان در کتاب دعائم خود از
قاضی نعمان شیعه امامی اثنا عشری بوده و تقیه مینموده است.
قاضی نعمان در آثار خود تقیه مینمود؛به دلیل اینکه از امام صادق علیه السلام آشکارا
علامه مامقامی رحمة الله به نقل از ابن خلکان میگوید:«قاضی نعمان ابتدا مالکی بود بعد امامی
قاضی نعمان امامی است؛زیرا کتاب در اثبات امامت و فضایل اهل بیت نوشته است و
شیخ آقا بزرگ تهرانی رحمة الله قاضی نعمان را امامی اثناعشری میداند و میگوید که خاصه و
دلایل زیادی وجود دارد که قاضی نعمان اسماعیلی مذهب بوده است نه شیعه اثناعشر؛
در جواب باید گفت،اولا ابن خلکان فقط میگوید قاضی نعمان امامی شد و این گفته او
متوفای 588 قمری و قبل از ابن خلکان است نمیپذیرد و میگوید نعمان امامی نیست
این گفته علامه مجلسی که اکثر روایات کتاب دعائم الاسلام قاضی نعمان در کتب مشهور
روایت دعائم را از امام جعفر صادق علیه السلام روایت میکند و این طبیعی است که اینگونه
نیست لقب مشترک درباره ائمه بعد از امام صادق علیه السلام باشد و این احتمال وجود دارد که
شیعه اثناعشری بودن وی ثابت نمیگردد؛ریرا قاضی نعمان تا امام صادق علیه السلام فضایل ائمه"