چکیده:
کتابخانههای دانشگاهی و دانشکدهای از مهمترین مراکز اطلاعرسانی و اشاعه دانش هستند و محلی است که دانشجویان و پژوهشگران برای تهیه منابع اطلاعاتی موردنیاز خود به آن مراجعه میکنند.آشنایی با شیوه بهرهگیری از کتابخانه و دیگر وسایل تحقیق،جایگاه ویژهای در آموزش دانشجویان دارد.میزان استفاده از کتابخانه بستگی به آشنایی هر دانشجو با کتابخانه و نیاز اطلاعاتی او دارد.این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر در شیوههای استفاده و بهرهگیری از کتابخانه میپردازد.روش مورد استفاده در این پژوهش، روش پیمایشی میباشد و جامعه مورد بررسی در این پژوهش دانشجویان عضو کتابخانههای دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج است که تعداد آنها 20000 نفر بوده و به علت زیاد بودن دانشجویان و پراکندگی آنها و عدم دسترسی به همه آنها از آزمون کرنباخ آلفا استفاده کرده و 400 پرسشنامه بین دانشجویان توزیع شد که فقط 369 عدد از پرسشنامهها تکمیل و برگشت داده شد.ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و در قالب 17 پرسش بسته و 2 پرسش باز تهیه و تنظیم شده است.نتیجهء حاصل از این پژوهش نشان میدهد میزان مراجعه دانشجویان با میزان آشنایی آنان با کتابخانه،همبستگی معنیداری نشان نمیدهد(054/4- R ) یعنی اینکه هیچگونه رابطهای بین میزان آشنایی و میزان مراجعه دیده نشده و در این خصوص فرضیه رد شده است.بین میزان آشنایی و میزان استفاده(0507/0- R )و میزان انتظار(615/0- R )همبستگی معنی داری وجود دارد.1/63 درصد از دانشجویان در کتابخانه دانشگاه عضویت دارند.8/71 درصد دلیل دانشجویان برای مراجعه به کتابخانه،مطالعه درسی است.یافتههای پژوهش نشان میدهد که 58 درصد، سبک آموزش استادان را دلیل عدم مراجعه دانشجویان به کتابخانه میدانند.8/61 درصد نیز از رایانه به عنوان ابزارهای جستجو استفاده کردند.یافتههای پژوهش نشان داد حدود 57 درصد پاسخگویان عدم کفایت و روز آمد نبودن منابع را علت مراجعه نکردن خود بیان کردند.3/75 درصد از افراد حجم نمونه اظهار داشتند که برای بهرهگیری از منابع نیاز به آموزش دارند.بنا به یافتههای پژوهشی،و حدود 49 درصد از دانشجویان خود را فاقد توانایی در استفاده صحیح از منابع میدانند،عدم برنامهریزی آموزشی مناسب از طرف کتابخانه مهمترین دلیل برای این درصد،شناخته شده است.و در پایان پژوهش،براساس یافتهها، پیشنهاداتی برای حال و آینده ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"بررسی میزان آشنایی و بهرهگیری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج از کتابخانههای آن واحد دکتر شکوه تفرشی1 سولماز دروگر کلخوران2چکیده کتابخانههای دانشگاهی و دانشکدهای از مهمترین مراکز اطلاعرسانی و اشاعه دانش هستند و محلی است که دانشجویان و پژوهشگران برای تهیه منابع اطلاعاتی موردنیاز خود به آن مراجعه میکنند.
آیا دانشجویان در واحد خودشان آموزشی در زمینه بهرهگیری از کتابخانه دیدهاند؟فرضیه پژوهش میزان بهرهگیری از منابع با آشنایی دانشجویان با روشهای بازیابی مرتبط استروش گردآوری دادهها روش مورد استفاده در این پژوهش،روش پیمایشی توصیفی میباشد که به بررسی میزان آشنایی و بهره گیری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج از کتابخانههای آن واحد پرداخته و سعی شده است که با بررسی دقیق جامعه پژوهش از اعمال نظر شخصی و پیش داوری جلوگیری به اعمال آورده شود.
اسدی(1385)در پایاننامه خود با عنوان«بررسی میزان آشنایی و بهرهگیری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال از کتابخانه»به این نتایج رسیده است: «تصور میشود اکثر دانشجویان با نحوه استفاده از کتابخانه و منابع آن آشنا نیستند که باعث عدم بهره گیری مطلوب آنها از کتابخانه میشود.
نظر افراد حجم نمونه در خصوص لازم بودن آموزش در زمینه بهرهگیری از منابعنتیجهگیری یافتههای بدست آمده از پژوهش نشان میدهد که عدم منابع کافی در کتابخانه،بروز نبودن آنها،کم بودن نسخههای کتاب و سبک آموزشی اساتید،بیشترین تأثیر را در عدم آشنایی،استفاده و مراجعه دانشجویان به کتابخانه دارد و چون کتابخانههای واحد کرج نتوانسته است نیاز دانشجویان خود را در زمینههای مختلف موضوعی برآورد کند،میزان مراجعه و گرایش دانشجویان به این کتابخانهها کم است و دانشجویان بیشتر برای مطالعات درسی به کتابخانهها رو میآورند."