چکیده:
رشد و توسعه اقتصادی،سیاسی،فرهنگی و فنآوری علمی ملتها در گرو تأمین زیرساختهای متعددی است که انرژی شاهرگ این زیرساختها میباشد و چالش امنیت انرژی یکی از بزرگترین چالشها برای همه قدرتهای بزرگ و کوچک اقتصادی و سیاسی جهان است که در استراتژیهای امنیت ملی کشورها در اولویت اول قرار دارد.در این راستا پروژه خط لوله گازی ناباکو با هدف افزایش امنیت و تأمین منابع انرژیاتحادیه اروپا از مسیرهای متنوع احداث خواهد شد.این پروژه در فازهای میانمدت و درازمدت برای کاستن از وابستگی بیشتر اتحادیه اروپا به گاز روسیه، ذخایر گاز کشورهای حوزه دریای خزر،عراق،مصر،سوریه و ایران را از طریق ترکیه به اروپا انتقال خواهد داد.منافع و علایق متفاوت بازیگران درگیر در این پروژه مانند اتحادیه اروپا،آمریکا،روسیه، ایران،ترکیه و کشورهای حوزه دریای خزر باعث گردیده است که انباشتی از موضوعات متنوع در موارد آینده این پروژه مطرح گردد.با توجه به متقاضیان و خریداران متعدد گاز حوزه دریای خزر از جمله روسیه،چین،ایران،اتحادیه اروپا و ترکیه،تحقق این پروژه،رقابت بر سر منابع انرژی حوزه دریای خزر را وارد فاز جدیدی خواهد کرد و امنیت عرضه انرژی به اتحادیه اروپا افزایش خواهد یافت.اما دیگر بازیگران متقاضی انرژی از این مطنقه تحت تاثیر آن قرار خواهند گرفت و رقابت در این حوزه وارد مراحل دیگری خواهد شد که قراردادهای جدید برای سرمایهگذاری در حوزههای نفت و گاز و احداث خطوط لوله جدید از جمله این تلاشها و چالشها خواهد بود و امکان ایجاد مسیرهای جدید و متنوع برای صادرات گاز حوزه دریای خزر را در پی خواهد داشت.
خلاصه ماشینی:
"در همین راستا تلاش آمریکا برای تأمین امنیت انرژی اروپا از طریق احداث خطوط لوله نفت و گاز از ذخایر عمده انرژی در حوزه دریای خزر و خلیجفارس و تلاش برای حفظ ثبات و امنیت در این حوزهها و تنوع بخشی به منابع عرضه انرژی و جلوگیری از سلطه یک یا چند کشور بر منابع عرضه انرژی جهان از جمله علایق و منافع آمریکا در حوزه انرژی است.
چین نیز به عنوان همسایه شرقی آسیای مرکزی با نیازهای در حال رشد انرژی خود خواهان احداث خطوط لوله نفت و گاز از کشورهای حوزه دریای خزر به سوی چین میباشد که این علایق و درخواستها در رقابت با آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد که خواهان انتقال ذخایر انرژی این منطقه به سوی غرب بدون عبور از ایران و روسیه میباشند.
روسیه برای تداوم نفوذ خود در کشورهای حوزه دریای خزر خواستار ترانزیت ذخایر نفت و گاز این منطقه به اروپا از طریق خاک خویش است تا امکان چانهزنی بیشتری در معادلات بین المللی در مقابل آمریکا و اتحادیه اروپا را به دست آورد.
بنابراین گاز حوزه دریای خزر و ایران منابع انرژی قابل قبولتری برای اتحادیه اروپا خواهد بود و ترکیه نیز از همین منظر و کاهش وابستگی خویش به گاز روسیه و همچنین منافع کلان مذکور در بالا بدنبال چانهزنی برای تحقق ناباکو است."