چکیده:
بهرغم گذشت بیش از یک دهه از زایش و رویش جهانی شدن(Globaliztion)یا در واقع،
پروژة جهانیسازی (Globalism)، هنوز این پدیده در هالهای از ابهام و تردید قرار
دارد. این ابهامها و تردیدها، پرسشهایی را برمی انگیزد؛ از جمله، جهانی شدن یا
جهانی سازی به چه معنا است؟ و تاریخ پیدایی اصطلاح جهانی شدن یا جهانی سازی و سابقة
رویکرد به آن کدام است؟ آیا در اسلام میل به جهانی شدن وجود دارد؟در صورت مثبت بودن
پاسخ، آیا جهانی شدن اسلامی قابل اثبات است؟ مبانی، ویژگیها، ساختار و ابزارهای
جهانی شدن اسلامی چیست؟ البته به بخشی از این پرسشها، پاسخهایی کم و بیش داده
شده است؛ اما به علت تنوع و تعدد این پاسخها، ابهامها و اشکالات جدیدی مطرح
شدهاند؛ بنابراین، هر تلاشی در این باره، برای ارائة یک نتیجه فاصلهگیری روشن
میتواند به رفع ابهامهای پیشین مدد رساند؛ هدفی که این مقاله در پی آن است.
برای دستیابی به پاسخ اقناع کننده در بارة هر یک از پرسشها و ابهامهای
پیشگفته، فرضیات و حدسیات ذیل قابل طرح است:
1. خاستگاه و زادگاه واژة جهانی شدن در غرب است؛ ولی مهمترین زادگاه پدیده و نه
واژة جهانی شدن، در اسلام است؛
2. فقط اسلام، توانایی، ویژگی،ساختار و ابزارهای لازم برای جهانی شدن را دارد.
برای تعیین درستی یا نادرستی فرضیات و حدسیات مذکور، مطالب و مباحث ذیل در این
مقاله بررسی میشود:
أ. تعریف جهانی شدن و تبیین تاریخ و سابقة آن؛
ب. اسلام و دیدگاه و نظریة آن در بارة جهانی شدن و تشریح قابلیتها، ساختارها و
ویژگیهای جهانی شدن اسلامی.
More than a decade after the emergence and growth of globalization or globalizing، still there are many ambigui¬ties posing a number of questions and controversies such as: what is globalization? When and where was it born? Is there any tendency towards global¬ization in Islam? Can we establish Islamic global¬ization? What are the bases، properties، structures and instruments of an Islamic globalization? Of course attempts have been made to answer some of these ques¬tions، but the variety and the multiplicity of these answers have given rise to a number of new ambiguities and questions. Therefore، any attempt to sum up these answers would help clarify the aforesaid ambiguities. And this is what this paper intends to do.
To find a satisfactory answer the following assump¬tions worth consideration:
The west is the birthplace of the term globalization، but Islam is the birthplace of the phenomenon.
It is only Islam that possesses the due capability، characteristic، structure and instrument for managing globalization.
To verify the validly and credibility of above assumptions، following issues are discussed in this paper:
Definition of globalization and the explanation of its background and history،
Islam’s view on globalization; the potentials، capabilities، mechanisms and characteristics of an Islamic globalization.
خلاصه ماشینی:
"این ابهامها و تردیدها، پرسشهایی را برمی انگیزد؛ از جمله، جهانی شدن یا جهانی سازی به چه معنا است؟ و تاریخ پیدایی اصطلاح جهانی شدن یا جهانی سازی و سابقة رویکرد به آن کدام است؟ آیا در اسلام میل به جهانی شدن وجود دارد؟در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا جهانی شدن اسلامی قابل اثبات است؟ مبانی، ویژگیها، ساختار و ابزارهای جهانی شدن اسلامی چیست؟ البته به بخشی از این پرسشها، پاسخهایی کم و بیش داده شده است؛ اما به علت تنوع و تعدد این پاسخها، ابهامها و اشکالات جدیدی مطرح شدهاند؛ بنابراین، هر تلاشی در این باره، برای ارائة یک نتیجه فاصلهگیری روشن میتواند به رفع ابهامهای پیشین مدد رساند؛ هدفی که این مقاله در پی آن است.
طبیعی خواهد بود که در رأس چنین نظامی، امریکا قرار گیرد؛ از این رو، مالکوم واترز میگوید: جهانی شدن نتیجه مستقیم گسترش فرهنگ اروپایی از طریق مهاجرت، استعمار، و تقلید فرهنگی به سراسر کره زمین است.
راوی پرسید: «فدایت شوم، پس چه زمانی تحقق مییابد؟» امام فرمود: «وقتی با ارادة خدا، قائم قیام کند» (الحویزی، بیتا: ج3، ص307)؛ بنابراین، جهانیشدن اسلام و تشکیل حکومت واحد جهانی امام زمان ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ با به کارگیری علوم و فنون نو به انجام میرسد و تداوم آن با تدبیر، تدبر، دانش و بینش میسر میشود.
جامعة جهانی اسلامی، جامعهای همگون و متکامل است، و در آن، استعدادها و ارزشهای انسانی شکوفا میشود؛ نیازهای اساسی فطری برآورده میشود؛ از همة ابزارها برای تحقق صلح و عدالت بهره میگیرند و به این علل است که خداوند در قرآن میفرماید: و إن هذه أمتکم أمة واحدة و أنا ربکم فاتقون (مؤمنون (23): 52)."