چکیده:
در این تحقیق استدلال شده است که: اولا،سیاست کلی نظام معطوف به فلسفه سیاسی حکومت و مسایل مهم و استراتژیک است و لذا به امور کلی و هدایتی نظام مربوط میشود.این وظیفه بر زمین مانده است و به جای آن تدوین سیاستهای کلی برنامه(و نه نظام)وجهه همت قرار گرفته است.بر همین اساس ضروری است که به جای تدوین سیاستهای پرشمار برنامهای توسط مجمع تشخیص مصلحت،سیاستهای هدایتی کلی حد اکثر در ده ماده ابلاغ شود و هرسه سال یکبار،با توجه به تحولات جهانی،این سیاستها بازبینی و به روز شود تا مبنایی برای برنامه چهار ساله(و نه پنج ساله)هر دولت باشد. انجام وظیفه رهبری در تعیین سیاست کلی(به مفهوم"سیاستهای مهم و استراتژیک")نیز در این سند محقق میشود.ثانیا،در هیچیک از اسناد رسمی و قانونی نظام جمهوری اسلامی،چیزی به نام"سیاستهای کلی برنامه"وجود ندارد و لذا انطباق این اقدام با قانون اساسی محل تامل است.ثالثا،از آنجا که چرخه سیاسی-انتخاباتی مانعی اساسی برای اجرای سیاستهای کلی نظام است،دوره برنامههای پنج ساله به چهار سال تقلیل یابد و در ابتدای هر دوره ریاست جمهوری و حد اکثر به فاصله 4 ماه پس از انتخاب،دولت جدید برنامه کلی خود را(شامل سیاستهای تقنینی و مجوزهای قانونی)حد اکثر در 30 ماده به تصویب مجلس برساند.بدینسان،دولت مسئول اجرای برنامهای است که خود تدارک دیده است.تجربه سیاستنویسی در نظام و فعالیتهای معطوف به برنامه در انتخابات که توسط"رجال سیاسی"همین نظام انجام میشود،این ظرفیت را فراهم کرده است که دولت منتخب بتواند به فاصله 3 الی 4 ماه سیاستهای برنامهای خود را در 30 ماده فراهم آورد.
خلاصه ماشینی:
"پرسش اساسی در این حوزه آن است چه تعاریفی از سیاست میتوان قرارداد کرد که سطوح متفاوت نظام سیاستگذاری و نهادهای مسئول آن بدرستی و با حد اقل چالش از یکدیگر تفکیک شود و نقش نهادهای سیاستگذار مشخص گردد؟ملاک کلی بودن یک سیاست چیست؟و به چه استنادی هر نهاد متکفل یک سطح خاص از سیاست است؟پرسش مهم دیگر آنکه روشهای سیاستگذاری چیست؟و(براساس تعاریف ارایه شده از سیاست)هریک از سطوح سیاستگذاری باید به چه ابزارها و روشهایی متکی باشد؟اساسا آیا بحث متدولوژی در نظام سیاستگذاری توسط نهادهای پژوهشی دغدغهای اساسی است یا به دلیل بیتوجهی به این مفاهیم تکلیف آن به تجربه و سلیقه و نادانی سپرده شده است؟ سیاستگذاری کلان ادبیات سیاستگذاری عمومی در زمینه سیاستگذاری کلان از غنای کافی برخوردار نیست و بیشتر نوشتهها بر سیاستهای خرد متمرکز بوده است.
ocsic@wsredna,FTMD,ygolonhceT از این نویسنده تاکنون مقالات زیر در همین مجله منتشر شده است: "تحلیلی بر رفتار انتخاباتی نسلهای اخیر در غرب"،سال 73،شماره 31؛"علوم سیاستگذاری و دستاوردهای آن برای ایران"،سال 76،شماره 37؛"بومی کردن علوم سیاسی در ایران"،"سال 79،شماره 47؛ "مهندسی سوال:راهنمای عملی طرح سوال پژوهش"،سال 79،شماره 50؛"مبانی هنجاری سیاستگذاری امور خارجی آمریکا"،سال 82،شماره 59؛"سیاست خارجی نظم نوین جهانی آمریکا"،سال 82،شماره 61؛ "پژوهش با فرضیه آغاز میشود نه با پرسش!"،سال 83،شماره 65؛"آسیبشناسی دولت الکترونیک:تحول غیردموکراتیک در سیاستگذاری عمومی"،سال 84،شماره 69؛"سیاستگذاری نوآوری:عوامل جغرافیایی و اقتصادی مؤثر بر نوآوریهای تکنولوژیک"،سال 85،شماره 73؛"رابطه قدرت سیاسی-دیوانی و بودجه (مطالعه موردی موافقتنامه بودجه جاری نهاد ریاست جمهوری)"،سال 37،شماره 2،تابستان 86؛"رهیافت نهادی در سیاستگذاری نوآوری تکنولوژیک"،سال 38،شماره 1،بهار 87؛"سیاستهای انتقال فاوا:بررسی نقش دانش ضمنی"،سال 38،شماره 4،زمستان 87،"کارآمدی و منزلت نخبگان:بررسی منزلت روحانیت در بین جوانان"،سال 39،شماره 3،بهار 88."