خلاصه ماشینی:
در کنار ادبیات و پیشینه مذکور،کتاب فرهنگ سیاسی ایران اثر دکتر محمود سریع القلم، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی،از جمله آخرین آثار منتشره در این حوزه است که با توجه به رویکرد نقادانه و علمی نویسنده،اشتیاق اولیه را برای مطالعه این کتاب فراهم میسازد.
(ص دوازده)در فصل اول، ضمن طرح موضوع،سؤال اصلی تحقیق اینگونه مطرح گردیده است که«نقش،وزن و تأثیرگذاری فرهنگ سیاسی در فرآیندهای منتهی به رشد و توسعهیافتگی و ظهور دموکراسی در ایران چیست؟»(ص 7)در پاسخ نیز چهار فرضیه مرتبط با یکدیگر ذکر شدهاند و در آنها تأکیدشده که فرهنگ سیاسی انباشتهشده ایرانی که مبتنی بر بیاعتمادی،ابهام در بیان، قاعدهگریزی،رفتارهای غریزی،احساسات مفرط،فردگرایی منفی،واقعیتگریزی و روش حذف و تخریب در حل اختلافهاست،موانعی جدی و بنیادی پیش روی رقابت جمعی عقلایی که دشوارترین آن در حوزه سیاست است،قرار میدهد(همان)و به رغم تغییر نظامهای سیاسی و متفاوت بودن پایگاههای طبقاتی در این نظامهای سیاسی،از صفویه به بعد،فرهنگ سیاسی انباشتهشده ایرانی همچنان ناسازگاری خود را با قواعد و اصول ثابت توسعهیافتگی حفظ کرده است.
کمینگری محتوای کتاب«فرهنگ سیاسی ایران»را میتوان متأثر از دیدگاه نویسنده در مورد توسعه سیاسی و فرهنگ سیاسی در ایران دانست که البته،با تأکید بسیار بیشتری نسبت به آثار قبلی، در این کتاب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
ضرورت تدقیق متغیر مستقل در کتاب فرهنگ سیاسی ایران نیز عوامل اقتصادی به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است،(صص 2،3،4،5،6،52،174،175،188،189)اما در تحلیلهای فصول دوم، سوم و چهارم،اثری از آن یافت نمیشود و صرفا در فصل پنجم(آخر)نکاتی ذکر شدهاند که مربوط به مقالهای در این زمینه میباشد و مستقل و منفک از مطالب فصول قبل از آن است.