چکیده:
برای مطالعه نیازهای حرارتی مراحل نمو آفتابگردان براساس تعداد روز و درجه روز-رشدهای تجمعی و ارتباط این مراحل با رشد رویشی و عملکرد دانه و روغن،14 هیبرید و یک رقم آزاد گردهافشان آفتابگردان،در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی کبوترآباد اصفهان در سال 1384 مقایسه شدند.اثر ژنوتیپ بر تعداد روز و درجه روز-رشد تجمعی از کاشت تا مراحل ستارهای،غنچهدهی،شروع گلدهی،75 درصد گلدهی،گلدهی کامل و رسیدگی فیزیولوژیک بسیار معنیدار بود.خوشهبندی ژنوتیپهای مورد مطالعه،براساس چهارده صفت مراحل نموی،آنها را در سه گروه دیررس،متوسط رس و زودرس قرار داد.رقم آزاد گردهافشان مورد مطالعه در گروه متوسط رس قرار گرفت.ضرایب همبستگی بین تعداد روز و درجه روز-رشدهای تجمعی با صفات رشد رویشی و زایشی عمدتا مثبت و معنیدار بودند.براساس معادله رگرسیون چند متغیره خطی مرحلهای بین عملکرد و مراحل نمو،تعداد روز از کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک و درجه روز-رشدهای تجمعی مربوطه،مهمترین توجیهکننده عملکرد دانه بودند.درصد روغن با هیچیک از مراحل نمو و درجه روز-رشدهای تجمعی مربوطه همبستگی معنیداری نداشت.
خلاصه ماشینی:
"مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی سال 02،شماره پیاپی 63،شماره 4،زمستان 8831 وصول:7831/2/51 پذیرش:8831/6/9 صص 61-1 بررسی نیازهای حرارتی مراحل مختلف نمو آفتابگردان در کبوترآباد اصفهان جواد خوشحال دستجردی،استادیار گروه جغرافیا،دانشگاه اصفهان1 طلعت یساری،دانشجوی دکتری اقلیمشناسی،دانشگاه اصفهان حمید نوری،دانشجوی دکتری اقلیمشناسی،دانشگاه اصفهان چکیده برای مطالعه نیازهای حرارتی مراحل نمو آفتابگردان براساس تعداد روز و درجه روز-رشدهای تجمعی و ارتباط این مراحل با رشد رویشی و عملکرد دانه و روغن،41 هیبرید و یک رقم آزاد گردهافشان آفتابگردان،در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی کبوترآباد اصفهان در سال 4831 مقایسه شدند.
هدف از این پژوهش،بررسی نیاز حرارتی مراحل نمو ژنوتیپهای مختلف آفتابگردان براساس تعداد روز و درجه روز-رشد تجمعی،گروهبندی این ژنوتیپها بر این اساس،ارتباط این مراحل با خصوصیات رشد رویشی و زایشی،پیشبینی میزان عملکرد دانه و روغن با استفاده از طول این دوران و درجه روز-رشدهای تجمعی و معرفی مناسبترین ژنوتیپهای سازگار با اقلیم منطقه اصفهان،به عنوان کشت دوم بوده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شماره 3 نمودار خوشهای 51 ژنوتیپ آفتابگردان مورد مطالعه اثر ژنوتیپ بر تعداد روز و درجه روز-رشدهای تجمعی از کاشت تا وقوع مراحل ستارهای،غنچهدهی، شروع،هفتاد و پنج درصد گلدهی و گلدهی کامل و رسیدگی فیزیولوژیک بسیار معنیدار (p>0/01) است (جدول 2).
به عنوان نتیجه نهایی،در این مطالعه میتوان به تفکیک ژنوتیپهای مورد آزمایش در سه گروه دیررس،متوسط رس و زودرس،عدم حفظ ترتیب مراحل نموی در اکثر ژنوتیپها،عدم تفکیک رقم آزاد گردهافشان مستر از هیبریدهای مورد آزمایش و قابلیت پیشبینی،مطابق با عملکرد واقعی محصول در اصفهان به کمک معادلاتی که (1)-به مفهوم معنیداری در سطح یک درصد است در آنها از صفات مراحل نموی و درجه روز-رشدهای مربوطه گیاه استفاده شده،اشاره نمود."