چکیده:
اﻳﺠﺎد و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺧﻴﺮﻳﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻧﻤﻮدﻫﺎی ﺗﺤﻮل اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺲ از ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﺎﺳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺷﻤﺎر ﺗﺤﻮﻻت ﻣﻬﻤـﻲ ﻣﺤـﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در دورهی رﺿﺎﺷﺎه، دوﻟﺖ را در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﻳﻔﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻣـﺴﺌﻮل و ﻣﻠـﺰم ﺳﺎﺧﺖ. ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪهی ﻧﻮ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ دوره، ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺣﻜﻮﻣﺖﻫـﺎی اﻳـﺮان ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ؛ در زﻣﺎن اﺟﺮای اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﻧﻴﺰ، از ﺳﻮی دوﻟـﺖ رﺿﺎﺷـﺎه ﻣﻮاﺿﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ اﺗﺨﺎذ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺮﻳﺎت، ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎی اﺻﻠﻲ اﻧﻌﻜﺎس ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎی دوﻟﺖ، از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ روﻧﺪ اﺟﺮاﻳﻲ وﻇﺎﻳﻒ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎی دوﻟﺖ ﺑـﻪ اﻳﻔﺎی ﻧﻘﺶ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ.1 از ﺟﻤﻠﻪی اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎت، روزﻧﺎﻣﻪی ﺷﻔﻖ ﺳـﺮخ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﻬﻢ دورهی رﺿﺎﺷﺎه، ﺑـﺎ اﻧﺘـﺸﺎر ﻓـﻀﺎی ﺳﻴﺎﺳـﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آن روزﮔﺎر، در اﻧﻌﻜﺎس ﻋﻮاﻣـﻞ و دﻻﻳـﻞ اﻳﺠـﺎد و ﮔـﺴﺘﺮش ﻣﺆﺳـﺴﺎت ﺧﻴﺮﻳﻪ رﻓﺎﻫﻲ، ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻲ، ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﮔـﺰارشﻫـﺎ و اﻃﻼﻋـﺎت را در اﺧﺘﻴـﺎر ﻣـﺮدم ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ. از اﻳﻦرو ﻣﻲﺗـﻮان روزﻧﺎﻣـﻪی ﺷـﻔﻖ ﺳـﺮخ را از ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣﻬـﻢ و ﻗﺎﺑـﻞ اﻋﺘﻨﺎﻳﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ در ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر، ﺑـﻪ آن اﺳـﺘﻨﺎد ﺷـﺪه اﺳﺖ. رواﻳﺖ روزﻧﺎﻣﻪی ﺷﻔﻖ ﺳﺮخ از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻫﻤﻴـﺖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ و ﻟـﺰوم ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺧﻴﺮﻳﻪی رﻓﺎﻫﻲ، ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ، روﻧـﺪ اﻗـﺪاﻣﺎت اﻧﺠـﺎمﺷـﺪه، ﺗﻨـﻮع ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻳﺎدﺷﺪه، ﻣﻮاﻧﻊ و ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد و ﻧﻈﺎﻳﺮ آن، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪی اﻳﺮان و ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎی ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﻴﻢ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺟﺮاﻳﺪ و ﻧﺸﺮﻳﺎت دﻳﮕﺮ، اﻋﻢ از دوﻟﺘﻲ و ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻲ و وﺟﻮه اﻓﺘﺮاق و اﺷﺘﺮاک اﻳﻦ رواﻳـﺖ، در ﻣﻘﺎﻟﻪی ﺣﺎﺿﺮ اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
خلاصه ماشینی:
"ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ؛ ﭘﮋوﻫﺶﻧﺎﻣﻪی اﻧﺠﻤﻦ اﻳﺮاﻧﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎل دوم، ﺷﻤﺎرهی ﺷﺸﻢ، زﻣﺴﺘﺎن 9831، ﺻﺺ 59ـ411 رواﻳﺖ روزﻧﺎﻣﻪی ﺷﻔﻖ ﺳﺮخ از ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺧﻴﺮﻳﻪ )رﻓﺎﻫﻲ، ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ( اﻳﺮان در دورهی رﺿﺎﺷﺎه اﻟﻬﺎم ﻣﻠﻚزاده ﭼﻜﻴﺪه اﻳﺠﺎد و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺧﻴﺮﻳﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻧﻤﻮدﻫﺎی ﺗﺤﻮل اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺲ از ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﺎﺳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺷﻤﺎر ﺗﺤﻮﻻت ﻣﻬﻤـﻲ ﻣﺤـﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در دورهی رﺿﺎﺷﺎه، دوﻟﺖ را در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﻳﻔﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻣـﺴﺌﻮل و ﻣﻠـﺰم ﺳﺎﺧﺖ.
89 ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ؛ ﭘﮋوﻫﺶﻧﺎﻣﻪی اﻧﺠﻤﻦ اﻳﺮاﻧﻲ ﺗﺎرﻳﺦ در ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﻴﺮﻳﻪی ﻣﻨﺪرج در ﺷﻔﻖ ﺳﺮخ، ﻣﻮﺿﻮع دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ ذﻫﻦ ﺧﻮاﻧﻨﺪه را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻲﻛﻨﺪ و آن ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪی اﻳﺮان دورهی رﺿﺎﺷﺎه، در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دورهی ﺑﻌﺪ از ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﻣﺮدﻣﻲ اﻋﻢ از ﻣﻄﺎﻟﺒـﺎت ﺳﻴﺎﺳـﻲ، اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ، رﻓـﺎﻫﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﻮاﺳﺖ و ﻧﻈﺮ ﻣﺮدم و ﻳﻜﻲ از دﻏﺪﻏﻪﻫﺎی اﺻﻠﻲ اﻧﻘﻼﺑﻴـﻮن ﻣـﺸﺮوﻃﻪﺧـﻮاه در ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻗﺮاری ﺗﺤﻮل و اﺻﻼﺣﺎت در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﺑﻮد؛ اﻳﻨﻚ در ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد دوﻟﺖ در ﻣﻮج اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻲ دوران رﺿﺎﺷﺎﻫﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﻮد؟ در ﻋﻴﻦ ﺣـﺎل، ﺑـﺎ وﺟـﻮد آن ﻛـﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ داﻋﻴﻪ اﻳﺠﺎد دوﻟﺘﻲ ﻧﻮ و ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﻗﺪاﻣﺎت ﻧﻮﺳﺎزاﻧﻪ را در ﻛﺸﻮر دارد و در رأس ﻫﺮم ﻗﺪرت ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی در ﺑﺨﺶﻫﺎی ﻋﺎماﻟﻤﻨﻔﻌﻪ و ﺧﻴﺮﻳﻪ ﻛـﺮده اﺳـﺖ، ﻣـﺸﺎرﻛﺖ ﻣـﺮدم در ﺑﺨﺶﻫﺎی ﺧﻴﺮﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ.
رواﻳﺖ روزﻧﺎﻣﻪی ﺷﻔﻖ ﺳﺮخ از ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺧﻴﺮﻳﻪ )رﻓﺎﻫﻲ، ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ( اﻳﺮان 301 ﺿﻤﻦ اﻳﻦﻛﻪ در ﮔﺰارش ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦ دوﻟﺖ و ﻣﺆﺳﺴﺎﺗﻲ ﻛﻪ اﻟﺰاﻣﺎ ﺑـﺎ ﺗﻜﻴـﻪ ﺑـﻪ دوﻟـﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ، ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎری ﺑـﻴﻦ ﺑﻠﺪﻳـﻪ و ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﺷـﻴﺮ و 1 ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺳﺮخ اﻳﺮان اﺷﺎره ﻛﺮد."