چکیده:
بروز انواع ناهنجاری های اجتماعی، و از همه مهم تر وقوع جرایم مرتبط با مواد مخدر در شهر زنجان، از مشکلات عمده این شهر در مقطع کنونی و دغدغه ای برای مدیران شهری و دست اندرکاران قضایی و انتظامی آن است. این پژوهش با هدف تحلیل سازمان فضایی این ناهنجاری ها در شهر زنجان و شناسایی الگوهای مکانی و عوامل تسهیل کننده ارتکاب این جرایم و به منظور مقابله و کنترل محدوده های آلوده به آنها، با استفاده از مدل های آماری و گرافیکی و سامانه اطلاعات جغرافیایی انجام گرفته است. روش پژوهش در این مقاله تحلیلی و تطبیقی است و برای شناسایی و تحلیل الگوهای فضایی توزیع جرایم در سطح شهر زنجان از آزمون های مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار و آزمون خوشه بندی و شاخص های نزدیک ترین همسایه و تخمین تراکم کرنل استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی جرایم مرتبط با مواد مخدر است که در دوره زمانی یک ساله ـ از فروردین لغایت اسفند سال 1383 ـ در محدوده قانونی شهر زنجان به وقوع پیوسته است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که توزیع فضایی جرایم مورد بررسی در شهر زنجان از الگوی خوشه ای و متمرکز پیروی می کند و مهم ترین کانون جرایم مرتبط با مواد مخدر در شهر زنجان بر منطقه اسکان غیررسمی بی سیم (نجف آباد) انطباق یافته است. این منطقه از محدوده های پرمسئله شهر زنجان از نظر کالبدی، جمعیتی و با نرخ بالای تراکم و با محدودیت های زیاد از نظر سرانه های خدماتی و تجهیزات و تاسیسات شهری است، به گونه ای که بسیاری از کاربری های ضروری یا در این منطقه وجود ندارد و یا با کمبود شدید مواجه است. به نظر می رسد که برای افزایش ایمنی و کاهش ناهنجاری های اجتماعی در این محدوده از منظر جغرافیایی، نیاز به طراحی مجدد فضاهای بدون دفاع، ساماندهی فضاهای متروک و رها شده و تعادل بخشی به سرانه کاربری ها در این محدوده از شهر زنجان بیش از همه احساس می شود.
خلاصه ماشینی:
"روش پژوهش در این مقاله تحلیلی و تطبیقی است و برای شناسایی و تحلیل الگوهای فضایی توزیعجرایم در سطح شهر زنجان از آزمونهای مرکز متوسط،بیضی انحراف معیار و آزمون خوشهبندی وشاخصهای نزدیکترین همسایه و تخمین تراکم کرنل استفاده شده است.
چند راهکار برای کنترل بزهکاری و افزایش امنیت در محدوده بیسیم *تخصیص و ساماندهی سرانههای تأسیسات،تجهیزاتی و خدماتی مورد نیاز ساکنان منطقه بیسیم و برقراریتعادل و توازن در نوع و ترکیب کاربری اراضی با جلب همکاری و مشارکت ساکنان این محدوده از شهر؛ *ایجاد فضاهای تفریحی و فراغتی سالم،ساختن سالنهای ورزشی،کتابخانه،پارک و بسیاری از مکانهایتفریحی به منظور پر کردن اوقات فراغت ساکنان؛ *مکانیابی و احداث مراکز انتظامی در این محدوده از شهر،زیرا به نظر میرسد یکی از عوامل تأثیرگذار در بالابودن میزان جرایم در محدوده بیسیم،فقدان مراکز انتظامی در این بخش از شهر است؛ *تعریض معابر مطابق با اصول و استانداردهای معماری و شهرسازی،که علاوه بر تسهیل رفت و آمد در منطقه،امکان گشتزنی پلیس را فراهم میآورد و بدین وسیله امکان نظارت رسمی در منطقه افزایش مییابد؛ *ساماندهی فضاهای متروک و رها شده،خرابهها و ساختمانهای متروک،سرعت بخشیدن به امر ساخت و سازبناهای نیمهساخته،پاک کردن دیوارنویسیها و کاهش بینظمیهای کالبدی و به هم ریختگیهای فیزیکی درمناطق بیسیم،حسینیه و فرودگاه."