چکیده:
چشمه گرو، یکی از پدیده های جالب و استثنایی «هیدروژئومورفیک» و «هیدرومورفوتکتونیک» است که در محدوده ی 33 کیلومتری جنوب شهر مشهد قرار دارد. بر اثر فعالیت این چشمه در طی کواترنر، توده های حجیم و وسیع تراورتنی رسوب کرده اند که از نظر مورفولوژی، لندفرم های بسیار جالبی را به نمایش گذاشته اند. از جمله می توان به مخروط های به وجود آمده شبیه مخروط های آتشفشانی (با دهانه های کراتری)، اشکال مینیاتوری، ریزآبشارها و امثال آن اشاره نمود. هرچند این پدیده های ژئومورفیک در طول دوره های بارانی کواترنر شکل گرفته اند، اما هم اکنون برخی از آنها فعال بوده و تحولات ژئومورفولوژیک را تجربه می کنند. در مورد منشا پیدایش این چشمه و لندفرم های حاصل از آن، نظریات متفاوتی ارائه شده است، از جمله این که برخی از صاحب نظران آنها را به عملکرد آتشفشان ها نسبت می دهند، گروهی نیز این پدیده را به برخورد شهاب سنگ ها نسبت می دهند، ... و برخی نیز آن را جزو چشمه های گسلی به شمار می آورند. نوشتار حاضر به دنبال آن است که پاسخ مناسبی را در خصوص چگونگی پیدایش این چشمه و لندفرم-های حاصل از آن ارائه نماید.
خلاصه ماشینی:
در مورد منشأ پیدایش این چشمه و لنـدفرمهـای حاصـل از آن، نظریـات متفـاوتی ارائـه شـده اسـت ، از جملـه ایـن کـه برخـی از صاحب نظران آنها را به عملکرد آتشفشانها نـسبت مـی دهنـد، گروهـی نیـز ایـن پدیـده را بـه برخـورد شهاب سنگ ها نسبت می دهند، ...
(٧) در نتیجه مخروطهایی با دهاه ی کراتری و حوضچه ای فروافتاده در درون آنهـا و بعـضا مخروطهایی فاقد آب به شکل امروزی؛ باقی می ماند (شکل شماره ٢-ج) شکل شمارهی٢- نمایش مکانیسم و مراحل شکل گیری مخروطهای چشمه گرو / / بررسی تصویر ماهواره ای منطقه (٢٠٠٢+ ETM)، نشان می دهد که نتیجه ی نهایی تراورتن زایی ، عـلاوه بـر پیدایش مخروطهای مذکور، ایجاد تودههای حجیم و وسـیع تراورتنـی اسـت کـه ضـخامت و ارتفـاع آنهـا بـه چندین دهمتر می رسد.
این دهانه ها عمدتا در جنوب، جنوب غرب مخـروطهـای تراورتنـی قـرار گرفتـه انـد و ارتفاع آنها تقریبا از شمال به جنوب کم می شود، به گونه ای کـه بلنـدترین آنهـا بـا ارتفـاع ١٣٤٥ متـر در بخـش مرکزی تودهی تراورتنی اصلی واقع شده و پست ترین آنها در ارتفاع ١٣٣٣ متری و در جنوبی ترین نقطه تودهی تراورتنی مذکور قرار گرفته است .
این سطوح بر اثر انباشت و تراکم لایه های تراورتنی ناشـی از فعالیـت چشمه ها شکل گرفته اند و به صورت پلکانهایی خودنمایی می کنند که تعداد آنها بـه طـور متوسـط حـدود ١٠ پلکان، هرکدام به عرض ٢ متر و با ارتفاع متوسـط ٣٠ تـا ٥٠ سـانتی متـر مـی باشـد.