چکیده:
مقولة«سماع» از بحث برانگیزترین مفاهیم حوزة عرفان و تصوّف اسلامی است. این واژه فراتر از معنای قاموسی خود، در معنی اصطلاحی، جایگاه ویژهای در پهنة معارف و تعالیم اسلامی و ایرانی یافته است.در مثنوی معنوی که حاصل جوششهای معرفتی حضرت مولاناست، این مهم به فراخور داستانهای آن مورد توجّه قرار گرفته است و نیمی از موارد کاربرد «سماع» در معنای اصطلاحی آن میباشد. از دیگر سو در کتاب ارزشمند اللّمع، که یکی از منابع معتبر و متقدّم تصوّف اسلامی و تالیف ابونصر سرّاج طوسی«طاووس الفقراء» است، شاهد هستیم که مسالة سماع در دو جای مجزّا و در زمرة یکی از قابل اعتناترین مسائل حوزة دین و عقیده مورد بحث قرار گرفته و حتّی بخش دهم کتاب را نیز منحصرا به خود اختصاص داده است. در همین راستا، ما در این جستار، نحوة نگرش این دو اندیشمند بزرگ اسلامی و ایرانی را در دو عصر مختلف در باب مسالة«سماع» بررسی کردهایم.
خلاصه ماشینی:
"در ادامه میگوید اگر در نوایی آتش عشق احساس شود انسان حاضر است از مشتهیات نفسانی و حوایج مادی خود بگذرد تا بدان آرزو دست یابد؛ چنانکه در بیان اهمیت سماع، داستانی ساخته است که مرد تشنهای بر سر درخت گردویی بود و از فرط عطش ( آتش عشق ) جوزها را در نهر آب ( دریای محبت الهی) میریخت تا با نوای آنها به سکون و تسلی برسد : گفت قصدم زین فشاندن جوز نیست تیزتر بنگر بر این ظاهر مه ایست قصد مــــن آن است کاید بانگ آب هــم ببینم بر سر آب این حباب (1-750/4) سماع در اللمع مؤلف اللمع عبدالله بن علی بن محمد بن یحیی معروف به ابونصر سراج طوسی و ملقب به«طاووس الفقراء» از بزرگان طریقت زهد و تصوف در قرن چهارم هجری و متوفی در ماه رجب سال (378ق) است که در شمار مؤلفان پیشتاز صوفیه در جهان اسلام است."