چکیده:
تکریم مهمان یکی از مؤلفههای اخلاق اسلامی بوده و در بسیاری از کتب اندیشمندان، آیات و روایات اسلامی بر آن تأکید شده است. با نگاهی عمیق به ساختار فضایی خانههای سنتی ایران، میتوان توجه به تکریم و بزرگداشت مهمان را در آن به شکل ملموسی مشاهده کرد. هدف این پژوهش، تحلیل و بررسی جلوة یکی از مؤلفههای اخلاق اسلامی یعنی تکریم مهمان در ساختار فضایی خانههای سنتی ایران میباشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی میباشد. ابتدا از طریق شیوههای تحقیق کتابخانهای، مفهوم تکریم مهمان از کتب برخی صاحبنظران، اندیشمندان و آیات و روایات اسلامی استخراج شده، سپس جلوة تکریم مهمان در ساختار فضایی خانههای سنتی ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"تکریم مهمان نیز که یکی از مؤلفههای اخلاق اسلامی میباشد، بهعنوان یک عامل متأثر از فرهنگ، تأثیر زیادی در ساختار فضایی خانههای سنتی ایران داشته است.
آنچه در این پژوهش اهمیت دارد، تحلیل و بررسی جلوة تکریم مهمان و مهماننوازی در ساختار فضایی خانههای سنتی ایران میباشد.
در پاسخ به این سؤال، در ساختار فضایی خانههای سنتی ایران توجه به تکریم و بزرگداشت مهمان به چه صورتی جلوه یافته است؟ روش تحقیق روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی میباشد.
در بخش مطالعات کتابخانهای، به بررسی مبانی نظری موضوع پرداخته و مفهوم تکریم مهمان و مهماننوازی از کتب اندیشمندان، صاحبنظران و آیات و روایات اسلامی استخراج، سپس جلوة آن در ساختار فضایی خانههای سنتی ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
تکریم مهمان و مهماننوازی «مهماننوازی» یکی از مؤلفههای برجستة اخلاقی میباشد که در کتب اندیشمندان، صاحبنظران و آیات و روایات اسلامی بر آن تأکید شده است.
) از جمله موارد تطابق معماری خانه با فرهنگ اسلامی را میتوان در اهمیت معماری اتاق پذیرایی مشاهده کرد؛ زیرا بهترین فضای خانه و زیباترین جای آن به این اتاق اختصاص یافته است تا به دستور اسلام در تکریم مهمان و اختصاص بهترین مکان خانه به او عمل شود (همان).
تطبیق ارزشهای تکریم مهمان از منظر عقاید اندیشمندان، صاحبنظران و آیات و روایات اسلامی با فضای خانههای سنتی ایران از اهداف این تحقیق بوده است.
از سوی دیگر، تکریم مهمان در معماری فضای خانههای سنتی ایران نمود و تجلی خاصی یافته است که به روشنی میتوان در ابعاد گوناگونی ساختار فضایی از جمله، ساباط، سردر ورودی، هشتی، حیاط، اتاقهای پذیرایی و..."