چکیده:
ادبیّات، در هر فرم و قالبی که باشد، بیانگرِ پارهای از ارزشها و اندیشههایی است که زندگیِ فردی و اجتماعیِ انسان بر محورِ آنها میچرخد و در شکلگیریِ این ارزشها و باورها مسائلِ بسیاری دخالت دارد. «ماه و خورشید» ازجمله عناصری بود که بنمایهٔ مضامین و تصاویرِ شعریِ شاعران را میساخت. این دو سیارهٔ درخشان، از دیرباز موردِ احترامِ آدمیان بود و ریشه در اعتقادات و باورهای ملی و مذهبیِ آنان داشت. بعضی از شاعران آگاهیهایی درحدِّ عامّهٔ مردم داشتند، اما برخی از آنها از اطلاعاتِ دقیقِ نجومی برخوردار بودند. خاقانی، منوچهری، و نظامی، ازجمله شاعرانی بودند که علاوهبر علومِ دیگر، در علمِ نجوم نیز دست داشتند و بازتابِ صریحِ باورهای نجومی، ازجمله ماه و خورشید، در اشعارشان دیده میشود. این مقاله به چگونگیِ تأثیرِ این دو صورتِ فلکی بر زندگیِ انسان و سایرِ موجودات و بیانِ دیدگاههای شاعرانهٔ نظامی، با استناد به شواهدِ موجود در شعرش، میپردازد.
Literature in any form and dominant expresses some of the values and thoughts that individual and
social life of man turns them and in the formation of these and beliefs many issues in terfere.the
moon and sun were amng the elements that made the poems of the poots poems and themes.It has
long been respected by human beings on the brilliant plant and rooted in their nationl and relig ious
beliefs.som of the poets had public awayeness but some of thme had accurate astromomical
information khaghani Manuchehri Nezami were amorg the poots who in addition to other scionces
was also involved in astronomy and the explicit reflection of astronomical beliefs sueh as the
moon and the sun is seen in their poems.this article discusses how these two constellation affect
the life of humans and other beinge and expresses the poetic views of nezami based on the
evidence in his poetry.
خلاصه ماشینی:
تجلي ماه و خورشيد در خيال و انديشۀ شاعران ، با تکيه بر شعر نظامي دکتر علياکبر کمالينهاد استاديار گروه آموزش زبان و ادبيات فارسي دانشگاه فرهنگيان تهران ، ايران معصومه عباسي(نويسنده ١ مسؤول ) کارشناسي ارشد زبان و ادبيات فارسي چکيده ادبيات ، در هر فرم و قالبي که باشد، بيان گر پاره اي از ارزش ها و انديشه هايي است که زندگي فردي و اجتماعي انسان بر محور آن ها مي چرخدو در شکل گيري اين ارزش ها و باورها مسائل بسياري دخالت دارد.
اينکه چرا حجامت نبايد، در زماني که ماه قرص کامل شده است ، اتفاق بيفتد؟ چرا با کامل شدن ماه ، تأثيرات سوء روان ، بر بيماران رواني، افزايش مييابد؟ چرا با ادامۀ فعاليت هاي خورشيدي ، زندگي موجودات زمين تحت الشعاع فعاليت هاي حاصله قرار ميگيرد و درنهايت اينکه نور ماه چه تأثيري در ايجاد رنگ دانه هاي موجود در گل ها، گياهان ، و ميوه ها دارد؟ و سؤالاتي ديگر...
(ماهيار، ١٣٧٨: ١٥٣-١٥٢) منوچهري شاعر چيره دست طبيعت نيز به منازل بيست وهشت گانه ماه اشارٔه اجمالي دارد: غريب از ماه والاتر نباشد که روز و شب همي برد منازل (منوچهري ، ۱۳۷۸: ۱۰۲) ۵) کسوف و خسوف و بيولوژي انسان زمانيکه ماه ميان خورشيد و زمين حائل شود، پديدٔه طبيعي کسوف يا خورشيدگرفتگي حادث مي شود.
آن چه مسلم به نظر ميرسد اين است که شاعر، با آفرينش تصاوير رنگانگ شاعرانه مي - خواهد تأثير پديده هاي کيهاني ـ خصوصا ماه و خورشيد ـ را در زندگي روزمرٔه موجودات بازگو کند.