چکیده:
در این مقاله دلایل نقلی، شامل قرآن و روایات معصومین علیهم السّلام بر ناتوانی بشر از شناخت خدا بوسیلة ابزارهای شناختی بشری شامل عقل، وهم، خیال و فکر بررسی شده و با بیست و دو دسته آیه و روایت، تاکید و تایید شده است. البته بشر فاقد معرفت خدا نیست، بلکه به در این معرفت دخالتی ندارد.
معرفت خدا، فعل خدای متعال است و بشر نسبت به آن منفعل است، خدای سبحان تفضلا این معرفت را به انسان بخشیده است. انسان مختار میتواند نسبت به معرفت موهبتی خدای متعال موضع بگیرد، یا آن را بپذیرد و اقبال کند، یا آن را منکر شود و ادبار کند، که بدین جهت مستلزم و مستوجب ثواب یا عقاب الهی میگردد. آیات و روایات نشان میدهند که خدای متعال در عقل، وهم، خیال و فکر انسان نمیآید تا برای او معرفتی بشری حاصل شود. بعلاوه معرفت خدای متعال، فعل خدا است، بشر در آن، دخالتی ندارد و این معرفت قبل از نشئة دنیا به انسان اعطا شده است.
the present article studies narrational reasons including Quran
and the narrations of infallibles about disability of men to know God by
recognition means that men are equipped with like reason, delusion,
imagination and thinking and asserts this disability by 23 verses and
traditions. Of course human being are not empty of knowledge about God
but they play no role in it.
Having knowledge about God is the Act of God and human being is passive
in it, God Almighty gave this knowledge about God to men out of His
Bounty. Human being can willingly oppose it or accept it, or deny it. Based
on their reaction, they deserve rewards or punishment. The verses and
narrations show that God Almighty can not be limited in reason, delusion,
imagination or thought to make men know him. In addition, the knowledge
of God is the Act of God, and men has no role in it and this knowledge
about God had given to human being prior to emanation of the world.
خلاصه ماشینی:
دلایل نقلی بر ناتوانی بشر از شناخت خدا سید محمد رضوی* سید ابوالحسن سادات اخوی** در این مقاله دلایل نقلی، شامل قرآن و روایات معصومین بر ناتوانی بشر از شناخت خدا بوسیلة ابزارهای شناختی بشری شامل عقل، وهم، خیال و فکر بررسی شده و با بیست و دو دسته آیه و روایت، تأکید و تأیید شده است.
بعلاوه معرفت خدای متعال، فعل خدا است، بشر در آن، دخالتی ندارد و این معرفت قبل از نشئة دنیا به انسان اعطا شده است.
ناتوانی خیال از شناخت خدا روایاتی که در آنها از مشتقات لفظ «خیل» استفاده شده است، خیال خدای متعال را غیر ممکن بیان میکنند: 1- امام باقر: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی مَنَعَ الاوْهَامَ أَنْ تَنَالَ الإ وُجُودَهُ، وَ حَجَبَ الْعُقُولَ أَنْ تَتَخَيَّلَ ذَاتَهُ لِامْتِنَاعِهَا مِنَ الشَّبَهِ وَ التَّشَاكُلِ ...
شناخت خلق به خدا، نه بالعکس در این حدیث شریف، امام صادق بیان میدارند که خدا به خلقش - که عقل و نبی را نیز در بر میگیرد - شناخته نمیشود، بلکه مخلوقات به خدا شناخته میشوند: «عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ، قَالَ، قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام): إِنَّ اللَّهَ أَجَلُّ وَ أَكْرَمُ مِنْ أَنْ يُعْرَفَ بِخَلْقِهِ بَلِ الْخَلْقُ يُعْرَفُونَ بِاللَّهِ، قَالَ: صَدَقْتَ ...
معنای آیة «نذیر من النذر الاولی» این آیه دربارة دعوت بندگان به خدا در عوالم ذر، نازل شده است: امام صادق در بارۀ آیۀ «هذا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولى» فرمود: «يَعْنِی مُحَمَّداً صلی الله علیه و آله حَيْثُ دَعَاهُمْ إِلَى الْإِقْرَارِ بِاللَّهِ فِی الذَّرِّ الْأَوَّل» (همان، ص408) 14.