چکیده:
گاهان به عنوان بنیان و شیرازه دین زردشتی و به دلیل انتساب به زردشت، مهمترین و قدیمیترین متن اوستا از یک سو، و عقیده انتخاب میان خیر و شر به عنوان مهمترین مسئله دین یادشده از سوی دیگر، دو محوری است که این مقاله بر اساس آنها در صدد است با کنکاش در آثار محققان مطرح در زمینه تبیین خاستگاه شر بر اساس گاهان و دستهبندی و تحلیل آنها راهحل پیشنهادی خود را عرضه کند؛ راهحلی که متکی بر دوبارهخوانی و تأمل بر یسنهای گاهانی و دارای دو ساحت است: اول ساحتی که مربوط به خود گاهان است و آن اینکه گاهان را متنی کلامی ندانیم، بلکه بپذیریم که متنی با ماهیتی اخلاقی است، حال آنکه محققان، آن را متنی کلامی دانستهاند. دوم ساحتی که مربوط به تجدید نظر در ماهیت شر در دین زردشتی است، به این معنا که به جای پذیرفتن ماهیت وجودی برای شر، برای آن ماهیت عدمی قائل شویم، در حالی که در آثار و نوشتههای مربوط به شر و مبدأ آن، اصرار بر ماهیت وجودی کاملاً آشکار است.
Gahan,considered as foundation of Zoroastrianism and due to its attribution to Zoroaster, is the most important and oldest text of Avesta. On the other hand ,the idea of choosing between good and evil is the main theme of Zoroastrian religion .Based on these two central issues and by exploring the works of prominent researches ,the present article seeks to offer its solution in explaning the origin of evil from the perspective of Gahan and their classification and analysis؛the solution which relies on re-reading are re-considering the Gahan chapters .This solution has two areas:The first area relates to Gahan itself and is that we don’t concider Gahan as a theological text, but rather accept it as a text which has a moral nature,while researches have considered it as a theological text .The second area relates to reconsideration and revision of the nature of evil in Zoroasrianism.Accordingly, instead of accepting an existential nature for evil,we consider it non-existent,although in works and writings related to evil and its origion,the existential nature of evil is clearly emphasized
خلاصه ماشینی:
تبیین خاستگاه شربراساس گاهان * خدیجه رحمتی ان شاءالله رحمتی ** محمدرضا عدلی *** بخشعلی قنبری **** [تاریخ دریافت : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹؛ تاریخ پذیرش : ۱۳۹۹/۱۰/۱۸] چکیده گاهان به عنوان بنیان و شیرازه دین زردشتی و به دلیل انتساب به زردشـت ، مهـم تـرین و قدیمیترین متن اوستا از یک سو، و عقیده انتخاب میان خیر و شر بـه عنـوان مهـم تـرین مسئله دین یادشده از سوی دیگر، دو محوری است که این مقاله بر اسـاس آنهـا در صـدد است با کنکاش در آثار محققان مطرح در زمینه تبیین خاستگاه شـر بـر اسـاس گاهـان و دسته بندی و تحلیل آنها راه حل پیشنهادی خـود را عرضـه کنـد؛ راه حلـی کـه متکـی بـر دوباره خوانی و تأمل بر یسن های گاهانی و دارای دو ساحت است : اول ساحتی کـه مربـوط به خود گاهان است و آن اینکه گاهان را متنی کلامی ندانیم ، بلکه بپذیریم کـه متنـی بـا ماهیتی اخلاقی است ، حال آنکه محققان ، آن را متنی کلامی دانسته انـد.
اما وجود فاصله زمانی میان محقق و پیام آور آن دیـن ، کـه در خود تحول زبانی را نیز به همراه دارد، نیاز به ملاحظات تاریخی و زبان شناختی برای درک پیام را ضروری میکنـد؛ و چـون فهـم هـر دیـن در گـرو خـوانش و درک مـتن به جایمانده از پیامبر آن است تلاش محققان در اولین گام باید صرف تأیید اصالت متن ، و تاریخ تدوین متن دین شود.